Στο Πόρτο Ράφτη η αυθαιρεσία αμείβεται με φως, νερό, τηλέφωνο, ενώ η νομιμότητα τιμωρείται με εγκατάλειψη. Μόνο έτσι εξηγείται γιατί στον οικισμό Πούσι Γιάννη - Πούσι Γκίνη τα αυθαίρετα έχουν όλα τα κομφόρ και τα νόμιμα περιμένουν ακόμα τα αυτονόητα...
Στη μία πλευρά ένας οικισμός πυκνοδομημένος, με
κολόνες της ΔΕΗ που φτάνουν έξω από την πόρτα των σπιτιών, καρτοτηλέφωνα στις γωνίες και ασφαλτοστρωμένους δρόμους. Από την άλλη, σπίτια αραιοχτισμένα που συνδέονται με χωματόδρομους, χωρίς ρεύμα και βασικές υποδομές. Ποιος από τους δύο είναι αυθαίρετος; Η κοινή λογική λέει ο δεύτερος. Και όμως, στο Πόρτο Ράφτη (αλλά και αλλού) αυθαίρετος είναι ο πλήρως εξοπλισμένος πρώτος, ενώ ο νόμιμος δεύτερος παραμένει εγκαταλελειμμένος από την Πολιτεία... Τι πιο χαρακτηριστικό από την άνεση με την οποία ο πρώην πρόεδρος του Συλλόγου Κατοίκων Οικισμού Πούσι Γιάννη - Πούσι Γκίνη στο Πόρτο Ράφτη κ. Βασίλης Βρεττέας παραδέχεται μιλώντας στο ΟΙΚΟ ότι... «α, βέβαια, εδώ είναι όλα αυθαίρετα, ούτε καν νομιμοποιημένα»;
Θα μπορούσε να συμβαίνει -και συμβαίνει- σε οποιαδήποτε γωνιά της Ελλάδας. Στο Δήμο Μαρκοπούλου, και ιδίως στην περιοχή του Πόρτο Ράφτη, η αυθαίρετη δόμηση έχει πληγώσει το τοπίο, μεγάλο τμήμα του οποίου μάλιστα βρίσκεται εντός του Αττικού Πάρκου Βραυρώνος. Αυτό θεσπίστηκε με Προεδρικό Διάταγμα το 2003 και πρόκειται για μια διευρυμένη ζώνη που περιλαμβάνει τους αρχαιολογικούς χώρους, μνημεία, τον αρχαίο ποταμό Ερασίνο και υδροβιότοπο της Βραυρώνας και φτάνει μέχρι τα όρια του αεροδρομίου και τις πολεοδομημένες περιοχές Β κατοικίας Λούτσας και Πόρτο Ράφτη.
Μια βόλτα στα «προάστια» του Πόρτο Ράφτη, προς τον οικισμό Πούσι Γιάννη - Πούσι Γκίνη, αποκαλύπτει πολλούς «θυλάκους» δόμησης στο κατά τα άλλα πανέμορφο περιβάλλον των εκτός σχεδίου Μεσογείων. Είναι εύκολο να διακρίνεις την παρανομία. Μικρά σπίτια, τοποθετημένα όπως-όπως, αλλά κοντά το ένα στο άλλο - όχι τα νόμιμα τέσσερα στρέμματα, αλλά ούτε ένα δεν αντιστοιχεί στο καθένα. Μικροί κήποι και αυλές, φροντισμένα, παρότι πρόκειται κατά κύριο λόγο για εξοχικά. «Χαλάσανε το τοπίο και δεν πατάνε κιόλας», όπως είπε στο ΟΙΚΟ κάτοικος της περιοχής από τους... νόμιμους. Τα αυθαίρετα όμως τα διακρίνεις και αλλιώς: από τις κολόνες της ΔΕΗ που φτάνουν έξω από την πόρτα τους, τα καρτοτηλέφωνα στις γωνίες και, βέβαια, τους ασφαλτοστρωμένους δρόμους.
Γιατί υπάρχει και μια άλλη εικόνα: σπίτια στην άκρη των νόμιμων τεσσάρων στρεμμάτων, με ιδιοκτήτες που καλλιεργούν τη γη τους, με αμπελώνες, ελαιώνες ή την άγρια μεσογειακή βλάστηση της περιοχής, σπίτια που όμως συνδέονται με χωματόδρομους, χωρίς ρεύμα, χωρίς βασικές υποδομές. «Ετσι είναι τα πράγματα στην Ελλάδα· αν είσαι νόμιμος, δεν ασχολείται κανείς μαζί σου, γιατί προφανώς δεν έχει κάτι να κερδίσει. Αν είσαι παράνομος, αλλάζει το πράγμα», λέει ο παραπάνω ιδιοκτήτης, που έχει επιλέξει το Πόρτο Ράφτη για μόνιμη κατοικία του ίδιου και της οικογένειάς του, αλλά περιμένει δύο χρόνια το Δασαρχείο να κάνει την αυτοψία που χρειάζεται, ώστε να έρθει επιτέλους ο δρόμος προς το σπίτι τους και το ρεύμα «που σταματά στον οικισμό των αυθαιρέτων παρακάτω».
Η πίεση για δόμηση στην περιοχή είναι αφόρητη. Αλλά τα περιθώρια είναι στενά. Ακόμα και οι «νόμιμοι» έκτισαν ώς το 2007, γιατί έκτοτε έχουν τεθεί σε ισχύ ακόμα πιο αυστηρές ρυθμίσεις στο πλαίσιο του Προεδρικού Διατάγματος για το Αττικό Πάρκο. Εν πολλοίς, σήμερα στην περιοχή μπορείς να κτίσεις μόνο οινοποιείο. Αυτό σημαίνει ότι οι αυθαίρετοι οικισμοί δεν πρόκειται ποτέ να νομιμοποιηθούν, εφόσον δεν μπορούν να ενταχθούν στο σχέδιο πόλης. «Τα σπίτια αυτά κτίστηκαν όπως όλα στην Ελλάδα», λέει ο κ. Βρεττέας. «Τα περισσότερα τη δεκαετία του '80, όλα αυθαίρετα. Μετά ήρθε ο νόμος Τρίτση και κάποιοι πήραν χαρτιά. Μετά ήρθε η ρύθμιση του '85 που επέτρεπε να πάρεις ρεύμα - έτσι ήρθε σ' εμένα. Πριν από 2 - 3 χρόνια, συνδέθηκαν όλα τα σπίτια με τη ΔΕΗ. Και ήρθαν και δρόμοι. Δεν είχαμε άδεια, αλλά δρόμους είχαμε».
Για κάποια από αυτά είχαν εκδοθεί πρωτόκολλα κατεδάφισης, αλλά οι ιδιοκτήτες τους πλήρωναν κανονικά τη ΔΕΗ! «Είναι τέτοια η παράνοια, που οι σύλλογοι των αυθαιρετούχων ζητούν από τον δήμο να τους φτιάξει παιδικές χαρές!» λένε περίοικοι. Ο δήμαρχος Μαρκοπούλου Φώτης Μαγουλάς υποστηρίζει στο ΟΙΚΟ ότι η αυθαιρεσία στην περιοχή είναι περιορισμένη σε σχέση με το καθεστώς που επικρατεί στα Μεσόγεια γενικότερα και θεωρεί ότι όλα οφείλονται στη γραφειοκρατία για την ένταξη νέων περιοχών στο σχέδιο πόλης. «Οσο καθυστερούν οι διαδικασίες, τόσο μεγαλώνει η αυθαιρεσία», τονίζει. «Εδώ και 8 χρόνια έχουμε υποβάλει τα σχέδια, αλλά η Πολιτεία εγκληματεί που δεν δίνει γρήγορα λύσεις. Γιατί, όταν δεν έχεις πού να κτίσεις, αυτά συμβαίνουν. Ακόμα και στο Αττικό Πάρκο, κατά τη γνώμη μου, θα έπρεπε να δίνεται η δυνατότητα δόμησης. Αν όχι στα τέσσερα, στα οκτώ στρέμματα. Δεν είναι δυνατόν κάποιος να έχει 20 στρέμματα και να μη μπορεί να κτίσει!».
ΤΟ ΤΟΠΙΟ ΠΟΥ ΠΛΗΡΩΝΑΜΕ ΜΕ... ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ
Σήμερα στη χώρα εκτιμάται ότι υπάρχουν 1,5 εκατ. αυθαίρετα σπίτια. Στα είκοσι χρόνια που μεσολάβησαν από τον ν. 1337/83 ώς τον τελευταίο νόμο για τα αυθαίρετα (ν. 3212/03), εντάχθηκαν στο σχέδιο πόλης ως περιοχές πρώτης και δεύτερης κατοικίας περισσότερα από 600.000 στρέμματα, με περίπου 700 Προεδρικά Διατάγματα και αποφάσεις. Ο πρώτος εκείνος νόμος, ο νόμος Τρίτση, με σύνθημα «δήλωσε το αυθαίρετό σου», είχε στόχο να ανακόψει την τρελή πορεία της δόμησης. Ωστόσο, ιδίως προεκλογικά, όλες οι κυβερνήσεις έκτοτε προχώρησαν σε ρυθμίσεις για τα αυθαίρετα, υπονομεύοντας την όποια πρόοδο είχε έως τότε συντελεστεί. Το 1994, για παράδειγμα, ανακοινώθηκε η επιλεκτική ηλεκτροδότηση αυθαιρέτων για κοινωνικούς λόγους, με αποτέλεσμα εκατοντάδες ιδιοκτήτες να εμφανιστούν με χαρτιά... γιατρού και να διεκδικήσουν ρεύμα. Μία δεκαετία αργότερα, το 2003, ο ν. 3212 οδήγησε στη νομιμοποίηση 40.000 - 50.000 αυθαιρέτων, κυρίως στην Ανατολική Αττική, συνδέοντάς τα με τα δίκτυα κοινής ωφέλειας χωρίς κοινωνικούς όρους και προϋποθέσεις. Οπως χαρακτηριστικά έχει ειπωθεί, εκείνη την περίοδο «πήραν ρεύμα ακόμα και τα οικόπεδα»...
Της ΛΙΝΑΣ ΓΙΑΝΝΑΡΟΥ
φωτογραφίες: ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΖΑΒΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου