Η πρόσφατη παραίτηση του Πορτογάλου πρωθυπουργού José Sócrates, θα ρίξει την ευρωζώνη σε μια κρίση από την οποία δύσκολα θα συνέλθει. Η αποτυχία του Sócrates να περάσει τη πολιτική λιτότητας στο λαό του, αποτελεί μια κρίσιμη καμπή για την ΕΕ.
Είναι η στιγμή, που οι περιφερειακές χώρες της ευρωζώνης αποφασίζουν να πάψουν να δέχονται διαταγές από το κέντρο. Στην ουσία, η Πορτογαλία υιοθετεί
μια εκβιαστική οικονομική πολιτική, η οποία της είναι και αποδοτική.Η χώρα δέχεται να διασωθεί οικονομικά από τα χάλια στα οποία βρίσκεται, αλλά με τους δικούς της μόνο όρους. Αλλιώς, έχει ένα θανατηφόρο όπλο στα χέρια της. Μπορεί να αποφασίσει να χρεοκοπήσει, κάτι που θα ήταν μια κακοπροαίρετη πράξη, θέτοντας σε κίνηση έναν νέο (δεύτερο) γύρο για την τραπεζική κρίση που ξεκίνησε το 2007.
Οι συνέπειες από μια πορτογαλική χρεοκοπία θα ήταν τρομακτικές. Θα διαλύονταν το ευρώ, θα υπήρχε μαζική ανεργία, οικονομική κατάρρευση, και κοινωνική απελπισία. Μέχρι σήμερα, οι πραγματικές συνέπειες της κρίσης της ευρωζώνης δεν έχουν γίνει πλήρως γνωστές, κι αυτό οφείλεται σε μεγάλο μέρος στον οικονομικό αναλφαβητισμό των δημοσιογράφων. Οι περισσότεροι δεν έχουν την ικανότητα να αμφισβητήσουν τα λεγόμενα των οικονομολόγων, των πολιτικών, ή να διαβάσουν ανάμεσα στις γραμμές των παραπλανητικών τραπεζικών ισολογισμών.
Ένας άλλος λόγος είναι ότι οι περισσότεροι δημοσιογράφοι μοιράζονται το ισχυρό αίσθημα για το ευρώ, που έχουν και οι Ευρωπαίοι πολιτικοί. Για παράδειγμα οι Financial Times ήταν ανέκαθεν υπέρ του κοινού νομίσματος, και ακόμη και πρόσφατα δημοσίευσαν άρθρο πως η Αγγλία θα ήταν σε πολύ καλύτερη θέση σήμερα, αν υιοθετούσε το ευρώ στην αρχή.
Ιστορικά προηγούμενα με χρεοκοπίες
Το μεγαλύτερο όμως πρόβλημα είναι η άγνοια της ιστορίας. Εκεί βλέπουμε μια επανάληψη των γεγονότων. Για παράδειγμα, η Πορτογαλία αθέτησε το εθνικό της χρέος πέντε φορές από το 1800, η Ελλάδα επίσης πέντε φορές, η Ισπανία επτά, (και δεκατρείς φορές από το 1500).
Σε αντίθεση, τα αγγλοσαξονικά κράτη σπάνια κάνουν κάτι τέτοιο. Η Βρετανία δεν αθέτησε χρέος της εδώ και 1.000 χρόνια, αν και κόντεψε αρκετές φορές. Το ίδιο ο Καναδάς, η Αυστραλία, και οι ΗΠΑ. Πολλές ευρωπαϊκές χώρες δεν δέχονται μια αθέτηση χρέους, βάσει των πολιτισμικών τους αρχών. Η Ελλάδα όμως, έχει διανύσει τη μισή της ιστορία ως ανεξάρτητο κράτος (182 χρόνια) σε κατάσταση χρεοκοπίας, και συνεπώς σε αδυναμία να προσφύγει στις διεθνείς κεφαλαιαγορές, κάτι που μάλλον θα επαναληφθεί σύντομα.
Τα στατιστικά στοιχεία αποδεικνύουν πως η πεποίθηση των γραφειοκρατών, των σχολιαστών, και των αξιωματούχων, ότι δύσκολα θα δούμε πτώχευση σε χώρα της ευρωζώνης, είναι απλά λάθος. Ισχύει μάλλον το αντίθετο. Η παραδοσιακή φυσιολογική αντίδραση της Ισπανίας, της Πορτογαλίας, της Ελλάδας, και πολλών άλλων ευρωπαϊκών κρατών σε οικονομικές κρίσεις όπως η σημερινή, είναι να κηρύξουν πτώχευση. Γι’ αυτό, το περίεργο θα ήταν να μην αθετήσουν το χρέος τους για μια ακόμη φορά.
Όπως μας δείχνει η ιστορία, οι νομισματικές ενώσεις, όπως είναι η σημερινή ευρωζώνη, στο τέλος πάντα αποτυγχάνουν. Οι σημερινοί πολιτικοί ηγέτες δεν πιστεύουν σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο επειδή όπως λένε υπάρχει ισχυρή πολιτική βούληση υπέρ του ευρώ. Όπως άλλωστε δήλωσαν ο Σαρκοζί και η Μέρκελ, θα κάνουν τα πάντα για να στηρίξουν το ευρώ. Ναι, αλλά μάλλον ονειρεύονται. Μάχονται με δυνάμεις που δεν μπορούν να ελέγξουν, και που στο τέλος θα τους πνίξουν. Η οικονομική πραγματικότητα, και όχι η πολιτική ρητορική, είναι αυτή που θα καθορίσει το μέλλον του ευρώ.
Λάθος η επιχείρηση σύγκλισης των οικονομιών
Δυστυχώς, το πείραμα της σύγκλισης οικονομιών τόσο διαφορετικών μεταξύ τους όπως είναι της Ελλάδας και της Γερμανίας, αποδείχθηκε λάθος. Η οικονομία της Γερμανίας, ευνοημένη από μια τεχνητά χαμηλή νομισματική ισοτιμία και χαμηλά επιτόκια, ανθίζει. Οι οικονομίες όμως της Ιρλανδίας, της Πορτογαλίας, της Ελλάδας και άλλων, καταστρέφονται. Επιχειρήσεις κλείνουν, η ανεργία καλπάζει, και στηριζόμενες σε πακέτα διάσωσης, οι χώρες αυτές βλέπουν πως ο αυτοσεβασμός και η ανεξαρτησία τους εξαφανίζονται.
Αν οι χώρες αυτές ήταν εκτός ευρωζώνης, δεν θα υπήρχε πρόβλημα. Θα επενέβαινε το ΔΝΤ, θα αναδιάρθρωνε τα χρέη τους, και θα επέτρεπε τα νομίσματα τους να βρουν την ανταγωνιστικότητα τους. Στη περίπτωση της Ελλάδας, αυτό το επίπεδο θα ήταν τουλάχιστον το μισό του σημερινού της, ως μέλος της ΟΝΕ.
Βραχυπρόθεσμα, το ίδιο θα διασωθεί και η Πορτογαλία. Οι Γερμανοί ταμίες, και η ΕΚΤ δεν έχουν άλλη επιλογή, πλην της καταστροφής τους. Όμως αυτή η διάσωση θα οδηγήσει νομοτελειακά σε μια νέα τραπεζική κρίση που θα οδηγήσει ολόκληρη την ήπειρο σε νέα ύφεση, πολύ χειρότερη από τη τρέχουσα.
opinionpost
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου